Mesane Kanseri Nedir?
Mesane Kanseri; Mesane, böbrekler tarafından üretilen idrarın vücuttan dışarı atılmadan önce depolandığı organdır. Vücudumuzda hücreler belirli bir düzen içerisinde bölünür ve çoğalırlar. Bu düzenin bozulması, yani hücre bölünme ve çoğalmasının kontrol dışı gelişmesine kanser denilmektedir.
Mesanede başlayan kanserlere mesane kanseri denilmektedir. Mesane kanserinde, mesane içerisinde, bir ya da daha fazla sayıda, anormal hücrelerden oluşan kitleler oluşur. Bu kitleler sıklıkla karnabahara benzetilir.
Tedavi yaklaşımları ve hastalık seyri açısından mesane kanserlerini iki temel gruba ayırmak mümkündür:
- Kasa invaziv olmayan mesane kanserleri
- Kasa invaziv ve metastatik mesane kanserleri
Mesane Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Öncelikle eğer içiyorsanız ve henüz bırakmadıysanız lütfen en kısa sürede sigarayı bırakın. Eğer sigarayı tek başınıza bırakamıyorsanız bu konuda hekiminizden lütfen yardım isteyiniz.
Mesane kanseri için uygulanacak tedaviye hastalığınızın evresi, derecesi ve sizin genel sağlık durumunuz ve tercihleriniz doğrultusunda hekiminiz ile birlikte karar verilecektir.
Üroloji uzmanı hastalığınızın evre ve derecesini belirledikten sonra, mümkünse oluşturulan multidisipliner onkoloji konseyinde (ürolog, medikal onkolog, radyasyon onkoloğu, radyolog, patolog ve diğer disiplinlerden uzman hekimlerin kanser hastalarının mevcut en güncel ve etkili tedaviyi almalarını sağlamak üzere bir araya gelerek tartıştıkları toplantı) tedavi seçeneklerini tartışıp size olası sonuçları bildirecektir.
Kasa invaze olmayan mesane kanseri için mevcut bulgular ışığında hastalığınız düşük, orta ve yüksek risk gruplarından birisine dahil edilir ve tedavi planlaması yapılır.
Günümüzde tedavi alternatifleri transüretral mesane tümörü rezeksiyonu (TURBT), mesane içine BCG verilmesi, mesane içine kemoterapi uygulaması ne yüksek riskli hastalarda tüm mesanenin alındığı (radikal sistektomi) açık ameliyat olarak sıralanabilir.
Kasa invaze olmayan mesane kanseri hastalarında tedavi kadar önemli bir basamak da hastalığın takibidir. Mesane kanseri genel olarak tekrarlama ihtimali yüksek bir hastalık olduğu için çok sıkı bir takip protokolü uygulanmalıdır.
Hekiminiz, hastalığınızın risk grubu ve uygulanan tedaviye göre sizin için en uygun takip şemasını oluşturacaktır. Takipler genellikle sistoskopi, idrarda kanser hücresi aranması ve BT ya da MR görüntülemeler ile yapılmaktadır.
Takip süresince hastalığınızın tekrarlama riski %45-55 arasında değişmektedir ve bunların bir kısmı evre atlamaktadır. Ancak yine de kasa invaze olmayan mesane kanserleri hastalarında sonuçların yüksek tekrarlama riskine rağmen yüz güldürücü olduğunu, 10 yıllık sağ kalım oranlarının %70-85 arasında değiştiğini unutmayın.
Eğer mesane kanseri takip süresince evre atlayarak kasa invaze hastalık aşamasına geçtiyse ya da doğrudan ilk tanı anında kasa invaze aşamada saptandıysa, yine sizin genel sağlık durumunuz ve yaşınız dikkate alınmakla birlikte iki farklı tedavi yönteminden birisi tercih edilir: tüm mesanenin çıkartılması (radikal sistektomi) ve kemoterapi ile birlikte radyoterapi.
Radikal sistektomi öncesinde, eğer hastalığınızın evresi uygunsa, böbrekleriniz iyi çalışıyorsa ve kalp problemleriniz yoksa kemoterapi almanız önerilebilir. Ameliyat öncesi kemoterapi alabilen hastaların uzun dönemde daha iyi sonuçlar aldığı bilinmektedir.
Radikal sistektomi oldukça kapsamlı bir ameliyat olup bu işlem esnasında bütün mesane, bölgede bulunun lenf bezleri, erkeklerde prostat ve kadınlarda rahim, overler (yumurtalıklar) ve vajinanın bir bölümü dışarı çıkartılır.
Daha sonra da genel sağlık durumunuz, böbreklerinizin çalışma durumu ve sizin tercihiniz doğrultusunda ince bağırsağınızdan ya yeni bir mesane ya da karın bölgesine ufak bir rezervuar yapılır. Bütün bir işlem ya da işlemin bir bölümü robotik ya da laparoskopik yöntemlerle yapılabilmektedir.
Radikal sistektomi sizin için uygun değilse ya da siz mesanenizin alınmasını istemiyorsanız kemoterapi, ışın tedavisi (radyoterapi) ve mesane tümörünün transüretral rezeksiyonunun (TUR-BT) bir arada uygulandığı bir model ile tedaviniz sürdürülebilir.
Kasa invaze mesane kanseri tedavisi uygulanan hastalar da uygulanan tedaviye göre planlanmış, uzun süreli bir takip programına alınırlar. Sizin de bu takip süresince sigarayı bırakmış olmanız, sağlıklı beslenmeniz ve düzenli olarak spor yapmanız beklenmektedir.
Kanser hastalığı yorucu ve yaşam kalitesi üzerinde doğrudan etkileri olan bir tedavi süreci gerektirmektedir. Bu nedenle kendinizi daha iyi hissetmek adına profesyonel destek alabilirsiniz.
Mesane Kanseri Tanısı Nasıl Konulur?
Mesane kanseri şüphesi varlığında hekiminiz detaylı bir hikaye ve muayene sonrası aşağıdaki testlerin bir ya da daha fazlasını yaptırmanızı isteyecektir.
İdrar analizi: idrarda kan ve kanser hücrelerinin saptanması için idrar analizi yapılabilir.
Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve Manyetik Rezonans Görüntüleme (MR): idrarda kan görülmesi sadece mesanenin değil tüm ürolojik organların kanserlerinde görülebildiği için tüm sistemi görüntüleyecek şekilde BT ya MR çekilmesi doğru olacaktır. Hekiminiz radyasyon güvenliği, böbrek fonksiyonları ve ilaç alerjisi gibi durumları dikkate alarak en uygun görüntüleme yöntemini tercih edecektir.
Sistoskopi: Üroloji uzmanlarının idrar kanalı ve mesanenin içini görmek için oldukça sık kullandığı bir yöntemdir. Sistoskop adı verilen ince ve bir ucu kameraya bağlı ışıklı bir boru yardımıyla idrar kanalı boyunca ilerlenerek mesanenin iç yüzeyi doğrudan görüntülenir. Temelde iki tür sistoskop bulunur.
Orjinal rijid sistoskoplar daha kalın olup aynı zamanda ek işlem yapılmasına olanak tanırlar. Yeni nesil bükülebilir sistoskoplar daha ince ve anatomiye uygun açılanma sağladıkları için daha konforludurlar ve mesanenin her tarafının görüntülenebilmesine olanak tanırlar. İşlem anestezi altında yapılabileceği gibi idrar kanalı içerisine sıkılan lokal etkili uyuşturucu ilaçlar yardımıyla da yapılabilir.
Transüretral Mesane Tümörü Rezeksiyonu: Sistoskopide tümör görülmesi halinde anestezi hazırlığınız da varsa ya da zaten anestezi almışsanız hekiminiz gördüğü tümörlü dokuları kesip dışarı alabilir. Bu işlem hem patolojik olarak kesin tanı konulmasını sağlar hem de özellikle kasa invaze olmamış kanserlerde tedavi edicidir.
Kesilip dışarı alınan dokular inceleme için patolojiye gönderilir. Patoloji raporunda kanser tanısının dışında tümörün evre ve derecesi de değerlendirilir. Derece tümörün ne kadar agresif olduğu hakkında bilgi verirken evresi ne kadar yayıldığını gösterir. Bazı durumlarda hekiminiz 4-6 hafta içerisinde bu işlemin tekrarlamasını isteyebilir. Hekiminize ikinci bir işlem uygulayıp uygulamayacağını mutlaka danışın.
Kanser tanısı kesinleştikten sonra mesane dışı diğer organlara yayılımı değerlendirmek için hekiminiz sizden ek BT ya da MR gibi görüntüleme tetkikleri isteyebilir.
Mesane Kanseri İçin Risk Faktörleri Nelerdir?
Günümüzde mesane kanseri için riski arttırdığı gösterilmiş faktörler:
- Sigara ve tütün ürünlerinin tüketimi
- İşyerinde plastik, boya, deri ve lastik benzeri kimyasal ürünlere maruz kalmak
- Kanser tedavisi içimnsiklofosfamid isimli ilacı kullanmış olmak
- Karın alt bölümüne (pelvis) ışın tedavisi almak
Ailesinde mesane kanseri hastası olmak olarak sıralanabilir
Semptomları Nelerdir?
Mesane kanserine bağlı semptomlar olabileceği gibi hiçbir şikayetiniz olmadan da tanı alabilirsiniz. Doğrudan mesane kanserine özel olmamakla beraber en sık karşılaşılan semptom idrardan kan gelmesidir (hematüri).
Hematüri, gözle görülebileceği gibi sadece idrar tetkikinde de saptanabilir. Her iki durumda da mutlaka detaylı inceleme yapılmalıdır, çünkü idrarda kan olması her zaman yolunda gitmeyen bir durum olduğunun göstergesidir.
Ayrıca sık ve ani sıkışma hissi ile birlikte idrar yapma, alt karın ve bel bölgesinde ağrı da olabilir. Bu şikayetler olduğunda, özellikle yukarıda sıralanan risk faktörlerine de sahipseniz mutlaka üroloji hekimine başvurunuz.